Keratokonus, gözün saydam ön tabakası olan korneanın incelip öne doğru koni biçiminde bombeleştiği ilerleyici bir göz hastalığıdır. Bu şekil değişikliği ışığın retina üzerine düzenli odaklanmasını engeller; sonuçta görme bulanıklaşır, ışıklar etrafında parlamalar ve gölgelenmeler oluşur.
Erken evrelerde gözlük veya kontakt lensle netlik sağlanabilir, ancak ilerleyen olgularda bu yöntemler yetersiz kalabilir. Tedavide iki temel hedef vardır: hastalığın ilerlemesini durdurmak ve korneanın şeklini düzelterek görmeyi iyileştirmek. Bu ikinci hedefte, son yıllarda öne çıkan yöntemlerden biri CAIRS (biyolojik kornea halkası) tedavisidir.
CAIRS (Corneal Allogenic Intrastromal Ring Segments),kornea stromasından hazırlanmış çok ince halka biçimli doku segmentlerinin, hastanın korneasına özel olarak açılan tünellere yerleştirilmesi işlemidir. Halkalar, korneanın zayıf ve dik bölgesine içeriden destek sağlar; bu destek sayesinde kornea yeniden şekillenmeye başlar. Bu durum koninin düzelmesine, düzensiz astigmatizmanın azalmasına ve görme kalitesinin artmasına yol açar. CAIRS canlı doku temelli, biyolojik uyumlu ve tamamen kişiye özel planlanan bir tedavidir. Korneayla doğal bütünleşme sağladığı için plastik halkalara göre daha uzun ömürlü ve güvenlidir.
CAIRS esas olarak keratokonus, pellusid marjinal dejenerasyon ve LASIK sonrası ektazi gibi kornea şekil bozukluklarında uygulanır. Ayrıca daha önce sentetik halka takılmış ancak yetersiz sonuç alınan veya komplikasyon gelişen hastalarda da biyolojik halka revizyonu olarak kullanılabilir. CAIRS, kontakt lens intoleransı gelişen ve nakil gerektirmeden görme kalitesini artırmak isteyen hastalar için güçlü bir alternatiftir.
Keratokonus tedavisinde uzun yıllar gözlük, kontakt lens ve sentetik halka (ICRS) sistemleri kullanılmış; ilerleyen olgularda ise kornea nakli (keratoplasti) gerekmiştir. CAIRS bu iki uç seçenek arasında yer alan biyolojik doku destekli yeni bir ara basamak olarak geliştirilmiştir. İlk uygulamaları 2015 yılında tanımlanmış, zaman içinde femtosaniye lazer teknolojisinin eklenmesiyle hassasiyeti artmıştır. Günümüzde CAIRS ameliyatları, orijinal protokole uygun şekilde ve her hastanın kornea haritasına göre kişiselleştirilmiş biçimde planlanmaktadır.
Sentetik halkalar genellikle plastik (PMMA) materyalden üretilir ve korneayı mekanik olarak düzleştirir. CAIRS ise kornea stromasından hazırlanır. Biyolojik doku kullanımı, korneayla doğal entegrasyon sağlar; uzun dönemde yüzeye ilerleme, erime veya irritasyon gibi komplikasyonlar son derece nadirdir. CAIRS kişiye özel planlandığı için daha doğal ve dengeli bir kornea geometrisi elde edilir.
CAIRS; kontakt lensle yeterli görme sağlanamayan, gözlükle netlik elde edilemeyen ve koni asimetrisi belirgin keratokonus hastaları için uygundur. İşlem yapılacak bölgedeki kornea kalınlığının genellikle 350 mikronun üzerinde olması gerekir. Aktif enfeksiyon, belirgin skar, ileri kuru göz veya yoğun alerji varsa işlem öncesi bu durumlar tedavi edilmelidir. Uzun dönem başarısı için göz ovuşturma alışkanlığının bırakılması çok önemlidir.
Cairs ameliyat sonrası birkaç gün batma, sulanma ve ışığa hassasiyet olabilir. Görme genellikle 2–3 ay içinde stabil hale gelir. Yapılan çalışmalarda CAIRS sonrasında en dik kornea eğriliğinde (Kmax) ortalama 4–5 diyoptri düzleşme ve görme keskinliğinde 2 satıra kadar artış bildirilmektedir.
CAIRS tedavisinin en önemli avantajı, biyolojik doku kullanımı sayesinde kornea ile yüksek düzeyde uyum göstermesi ve komplikasyon riskinin son derece düşük olmasıdır. İşlem dikişsiz olarak uygulanır, gerektiğinde çıkarılabilir veya yeniden konumlandırılabilir olmasıyla geri dönüşümlü bir cerrahi seçenektir.
Her hastaya özel tasarlanan planlama sayesinde korneanın doğal eğriliği korunur ve daha dengeli, uzun ömürlü bir kornea şekli sağlanır. Uygun hasta seçimi ve titiz cerrahiyle birlikte, bu yöntemle görme keskinliğinde kalıcı bir iyileşme sağlanır.
Kroslink (CXL, Corneal Collagen Cross-Linking) tedavisi riboflavin (B2 vitamini) ve UV ışığıyla korneadaki kollajen lifleri arasında yeni bağlar oluşturur, dokuyu güçlendirir. CAIRS korneanın şeklini düzeltirken, CXL bu yeni yapının sağlamlığını ve kalıcılığını sağlar. İki tedavi genellikle birbirini tamamlayıcı olarak planlanır.
CAIRS, keratokonus tedavisinde biyolojik uyumluluğu, kişiye özel tasarımı ve yüksek başarı oranı ile öne çıkan modern bir tedavi seçeneğidir. Korneanın doğal yapısını koruyarak uzun dönem stabil, net ve konforlu görme sağlar.
Detaylı bilgi, danışma veya randevu için hemen bizi arayabilirsiniz.
İletişim Bilgileri
PROF. DR. YONCA AYDIN AKOVAGöz Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı
