Üveit Tedavisi ve Yöntemleri

Üveit Nedir?

Göz küresinin orta tabakasını oluşturan uveanın iltihaplanmasına üveit (göz iltihabı) denir. Uvea adı verilen bu tabaka gözü besleyen damarları içerir.

Üveit belirtileri gözde kızarıklık, ağrı ve bulanık görmedir. Bu belirtiler genellikle ani başlar ve hızla kötüleşebilir.

Üveit (göz iltihabı),genellikle iki gözü de tutar. En sık 20-50 yaş aralığında görülmekle birlikte, çocuklar da dahil olmak üzere tüm yaş gruplarını etkileyebilmektedir.

Üveit yapan nedenler arasında enfeksiyon (herpes, zona, tüberküloz) travma, romatizmal ve bağışıklık sistemi ile ilişkili bazı otoimmün hastalıklar (behçet hastalığı, multipl skleroz, sedef hastalığı gibi) yer alır. Hastaların önemli bir kısmında üveit nedeni bulunamayabilir.

Üveit ciddi bir hastalık olup, görmeyi sağlayan dokulara hasar vererek ağır görme kaybına yol açabilir. Erken tanı, düzenli takip ve tedavi, görme kaybını ve üveit komplikasyonlarını önlemek için çok önemlidir. Tedavi sırasında hastanın düzenli muayene ve takipleri çok önemlidir.

Üveit Belirtileri (Semptomlar) nelerdir?

• Gözde kızarıklık,
• Göz küresinde ve çevresinde ağrı,
• Bulanık görme,
• Işık hassasiyeti,
• Uçuşan noktacıklar veya cisimler görme,
• Görme azalması.

Gözdeki bu belirtiler ani başlayıp hızla kötüleşebilir. Bazı üveitlerde ise yavaş başlar ve giderek kötüleşir. Üveit belirtileri bir gözde veya her iki gözde ortaya çıkabilir.

Üveit Çeşitleri Nelerdir?

Gözün hangi bölgesinin etkilendiğine bağlı olarak 3 farklı üveit tipi söz konusudur.

Üvea tabakası gözün yuvarlağının orta tabakası olup ön kısmına “iris”, orta kısmına “siliyer cisim”, arka kısmına ise “koroid” adı verilir.

Üveanın ön kısmının iltihabına ön üveit veya iritis adı verilir ve en sık görülen üveit tipidir. Genellikle ani başlar, gözde kızarıklık ve ağrıya neden olur ve haftalarca sürebilir.

Ön üveitin bazı tipleri daha yavaş ve uzun seyirli (kronik) iken, bazı tipleri ani (akut) başlar ve tekrarlarla kendini gösterir.

Üveanın orta kısmının iltihabına intermedier üveit (orta üveit) adı verilir. Bu hastalık siliyer cismin iltihabıdır. Belirtiler genellikle birkaç hafta ile birkaç yıl arasında devam eder. Zaman zaman kötüleşme ve iyileşme dönemleri gösterir. Üveanın arka kısmının iltihabına ise arka üveit adı verilir. Koroidit (koroid tabakası iltihabı) ya da retinit (retina tabakası iltihabı) şeklinde ortaya çıkar.

Belirtiler genellikle yavaş başlar ve yıllarca sürebilir.

• Diffüz üveit (panüveit) ise üveanın tüm bölümleri tutulduğu daha ağır bir üveit şeklidir.
• Özellikle orta ve arka üveitlerde, vitreus adı verilen göz boşluğunu dolduran jel tabakada üveite bağlı hücreler görülür.
• Bu belirtilerden herhangi biri varsa vakit geçirmeden göz doktoruna başvurmanız gerekir.

Üveit Nedenleri Nelerdir? Üveit başka hastalıkların belirtisi olabilir mi?

Üveit hastalarının yaklaşık yarısında üveit nedeni saptanamayabilir. Üveitin en sık rastlanan nedenleri aşağıda yer almaktadır.

• Behçet hastalığı,
• Gözde uçuk virüsü (herpes),zona hastalığı, sitomegalovirüs gibi virüs enfeksiyonları, tüberküloz, sifiliz, kedi tırmığı hastalığı veya toksoplazmozis gibi parazit hastalıkları,
• Ankilozan spondilit, sedef hastalığı, multipl skleroz, sarkoidoz gibi otoimmun hastalıklar,
• Juvenil idiyopatik artrit (çocuklarda üveit nedeni),
• Göz yaralanması veya ağır cerrahi girişimler sonrası,
• Crohn hastalığı veya ülseratif kolit gibi inflamatuar hastalıklar,
• Lenfoma gibi gözü etkileyen habis hastalıklar (nadir).

Üveitin Risk Faktörleri Nelerdir?

Belli gen grupları veya ırklarda belli üveit tanılarının görülme sıklığı daha yüksektir. Örneğin Türkiye’de Behçet hastalığına bağlı üveit nisbeten sık görülmektedir. Sigara veya diğer tütün ürünlerinin kullanımı da üveit görülme sıklığını arttırmaktadır.

Üveit Komplikasyonları Nelerdir?

Üveit hastalığı zamanında tedavi edilmediğinde aşağıda yer alan komplikasyonların görülmesi olasıdır:

• Glokom,
• Katarakt,
• Göz bebeğinde yapışıklık oluşması,
• Görme siniri hasarı,
• Retina dekolmanı,
• Göz içine kanama,
• Kalıcı görme kaybı.

Üveit Tanısı Nasıl Konur?

Üveit acil bir hastalık olup, tanı ve tedavide geç kalındığında göz bebeğinde yapışıklık, katarakt, glokom (göz tansiyonu) ve görme kaybı gibi kalıcı değişikliklere neden olabilir. Bu nedenle üveit belirtileri ortaya çıkınca acil olarak üveit konusunda tecrübeli bir göz doktoruna başvurmanız gerekir.

Üveit hastalığına bağlı olabilecek şikayetlerle göz doktorunuza başvurduğunuzda dikkatli bir göz muayenesi, ayrıntılı öykü ve detaylı incelemeler yapılacaktır.

Bu konuda tecrübeli bir göz hekimi bazı üveit çeşitlerine sadece muayene ile bile tanı koyabilir. Ancak çoğu hastada altta yatabilecek hastalığı tanıyabilmek ve tedavinizi planlamak için aşağıda sayılan bazı testlerin yapılması gerekli olabilir.

• Kan testleri,
• Cilt testleri,
• Göz sıvısının tetkiki,
• Göz damarlarını incelemek için göz anjiografisi (floresein ve indosiyanin anjiografi),
• Göz tomografisi (OCT),
• Göz ultrasonu.

Üveit vücutta vücutta pek çok hastalıkla birlikte olabilir. Bu nedenle üveit tanısı konan hastaların öncelikle romatoloji uzmanına başvurmaları ve üveitin nedeninin araştırılması gerekir.

Göz doktorunuz altta yatan sistemik bir hastalıktan şüphelenirse konuyla ilgili başka bir doktora (enfeksiyon hastalıkları, göğüs hastalıkları, nöroloji vb) sizi yönlendirebilir veya farklı kan testleri veya tetkikler isteyebilir. Bazen altta yer alan hastalığın tanınması çok zor olabilir.

Yıllar sonra üveit nedeni ortaya çıkabilir. Özellikle üveit nedeninin enfeksiyon mu yoksa başka bir neden mi olduğunun saptanması çok önemlidir.

Üveit Tedavi Yöntemleri

Üveit karmaşık ve tedavisi zor bir hastalıktır. Üveitin altta yatan nedeni bulunabilmişse nedene yönelik tedavi yapılır. Her hastanın üveit belirtileri ve tedaviye cevabı farklılık gösterebilir. Bu nedenle tedavi kişiye özel olarak planlanmalıdır.

Üveit tedavisi acildir ve esas olarak gözdeki iltihabi durumun azaltılmasına yöneliktir. Ana tedavi yöntemi ilaç tedavisidir. Bu amaçla tedavide kullanılan ilaçlar aşağıda yer almaktadır.

Steroidli damlalar: Gözdeki inflamasyonu azaltmak amacıyla kortizonlu damlalar kullanılır. Damla tedavisi yeterli olmazsa akut dönemde ağızdan kortizon tedavisi gerekli olabilir.

Göz bebeğini büyüten damlalar: Göz bebeğini büyüten damlalar gözde yapışıklık oluşmasını önler, ağrı ve gözdeki rahatsızlık hissini azaltır.

Bakteri veya virüse karşı tedavi edici ilaçlar: Üveit bakteri veya virüs infeksiyonu nedeniyle ortaya çıkmışsa, enfeksiyonu kontrol altına almak için antibiyotik veya antiviral tedavi kortizonla birlikte veya tek başına kullanılır.

İmmun sistemi etkileyen/ baskılayan tedaviler: Üveit kortizon tedavisine cevap vermiyorsa, her iki gözde üveit varsa, veya görmeyi tehdit ediyorsa immun sistemi etkileyen ilaçların kullanılması gerekebilir.

Yukarıda bahsedilen tedavilerin glokom, katarakt gibi ciddi yan etkileri olabilir.

Üveit hastalığı tekrarlayabilir. Bu nedenle üveit hastalığının tedavisi sonrası hasta her 3 ayda bir düzenli izlenmelidir.

Üveit Tedavisinde Cerrahi Girişimler

Vitrektomi: Cerrahiyle vitreusdaki iltihaplı dokunun bir kısmının çıkarılması bazı üveit tiplerinde nadiren gerekli olabilir.

Göz içine veya kenarına yapılan iğne/implant tedavileri: Gözün arkasında sıvı birikmesi ve /veya arka üveitlerde yoğun inflamasyon olan durumlarda kortizonlu veya diğer inflamasyonu kontrol eden ilaçların enjeksiyonu gerekebilir.

Bir başka tedavi alternatifi ise yavaş salınımlı (3-6 ay) kortizon içeren implantların göz içine uygulanmasıdır. Bu implantların en önemli yan etkileri glokom ve katarakt oluşumudur.

Üveitin iyileşme hızı üveitin yerleşim yerine, belirtilerin ağırlığına bağlıdır. Arka üveitler ön üveitlere göre daha yavaş iyileşir. Ciddi üveitler daha yavaş iyileşme gösterir. Üveit tekrarlayabilen bir hastalıktır. Bu nedenle başarılı bir tedavi sonrası üveit belirtileri tekrarlarsa vakit kaybetmeden göz doktoruna başvurmak gerekir.

Çocuklarda görülen üveit yetişkinlerde görülen üveitten fark var mıdır?

Üveit çocuklarda daha nadir görülür. Ancak daha ciddi komplikasyonlara neden olabilir. Çocuklarda üveit en sık jüvenil idyopatik artrit (JIA) ile birliktelik gösterir.

Göz tutulumu eklem bulgularından önce veya sonra ortaya çıkabilir. Artritin erken yaşta başlaması, antinükleer antikorun pozitif olması ve 4 eklemden daha az eklemin tutulması göz tutulumu için önemli bir risk faktörüdür.

Çocuklarda JIA ile birliktelik gösteren üveitlerde gözde kızarıklık olmadığından ve çocuk da yaşından dolayı şikayetlerini anlatamayacağından hastalık tanısı konulan çocukların düzenli ve yakın takibi çok önemlidir.

Çocuklarda Üveit Tedavisi

Çocuklarda gelişen üveitlerin tedavisinde çok dikkatli olmak gerekir. Çocuklar üveite bağlı glokom, katarakt ve görme kaybı gelişimi açısından risk altındadır. JIA’ya bağlı üveitlerde ilk basamak tedavi kortizonlu damlalardır. Eğer topikal steroidler ile üveit yeterince baskılanamıyor veya yan etkiler görülüyorsa metotreksat tedavisine mutlaka geçilmelidir.

Çocuklarda görülen üveitler pars planit denilen intermediyer üveit şeklinde olabileceği gibi, toksoplazma gibi infeksiyonlara da bağlı olabilir. Bu yaş grubunda görülen üveitlerde yine travmalar ve göz içi lösemiler de akılda tutulmalıdır.

Çocuklarda Üveit Tedavisi Sayfası