Gözde Şimşek (Işık) Çakması

Gözde şimşek (ışık) çakması nedir?

Gözde şimşek çakması veya ışık çakması, göz içinde ani ve parlak ışıkların görülmesidir. Gözde ışık çakması, çeşitli göz sorunlarının belirtisi olabilir ve ciddiye alınması gereken bir durumdur.

Gözde şimşek çakmasının en sık nedenleri nelerdir?

1. Vitreus yapısının bozulması: Gözde şimşek çakması hissine neden olabilir. Özellikle yaşlanma süreciyle birlikte vitreus sıvısı retinadan ayrılırken retina uyarılabilir ve şimşek çakması hissi oluşabilir.
2. Retina yırtığı veya ayrılması: Gözde şimşek çakmasının en sık nedeni, retina yırtığı veya ayrılmasıdır. Retina yırtığı veya ayrılması durumunda, göz içindeki sıvı retina ile temas eder ve retina uyarıldığında şimşek çakması hissi oluşabilir.
3. Gözde iltihap veya enflamasyon (üveit): Üveit olarak adlandırılan gözdeki iltihaplı durumlar veya enflamasyonlar, retina veya diğer göz dokuları üzerinde çekinti oluşturabilir. Bu da gözde şimşek çakması hissine yol açabilir.
4. Göz travması: Göz travmaları, göz içindeki yapıları etkileyerek şimşek çakması hissine neden olabilir. Özellikle travma sonucu retina yırtığı veya vitreus sıvısında değişiklikler meydana gelirse, şimşek çakması hissi oluşabilir.

Gözde şimşek çakması, çok önemli bir belirti olup retina sağlığıyla ilgili ciddi sorunlara ve retina yırtığına işaret edebilir. Gözde şimşek çakmaları yaşıyorsanız, derhal göz doktoruna başvurmanız önemlidir. Göz muayenesi ve gerekli tetkiklerle altta yatan neden belirlenebilir ve tedavi planı yapılabilir. Özellikle retina yırtığı varsa genişlemeden lazer tedavisi, görmenin korunması için çok önemlidir.

Gözde ışık çakmaları çok nadir durumlar hariç, beyin tümörü, göz tansiyonu ya da katarakt belirtisi olmayıp tamamen retina tabakasında bir çekinti ve yırtılma olduğunun belirtisidir. Acilen göz dibi muayenesi gereklidir. Işık çakması en önemli göz hastalığı belirtilerinden birisidir.

1. Arka Vitreus Dekolmanı (Vitreus Yapısının Bozulması)

Arka vitreus dekolmanı, göz içinde yer alan vitreus jelinin retinadan ayrılmasıdır. Normalde, vitreus jeli, gözün arka bölümünde bulunan retina yüzeyine sıkıca yapışık durumdadır. Ancak zamanla, vitreus jelindeki yapısal değişiklikler veya yaşlanma süreci, jel ve retina arasındaki bağlantının zayıflamasına ve vitreusun retinadan ayrılmasına yol açabilir.

Arka vitreus dekolmanı neden olur?

Yaşlanma: Yaşlanma, vitreus jelinin iç yapısında değişikliklere neden olabilir. Jeldeki su oranı azalırken, jeldeki kolajen ve diğer proteinlerin yoğunluğu artar. Bu durum, vitreus jelinin daha sıvı kısmının jel içinde daha yoğun hale gelmesine ve jel yapısının bozulmasına yol açabilir. Bu yapısal değişiklikler vitreus jelinin retinadan ayrılma riskini artırır.

Vitreus jelinin sıvılaşması: Zamanla, vitreus jelindeki sıvı kısmının yoğunluğu azalabilir ve jel sıvılaşabilir. Bu durum, jel içindeki matriksin zayıflamasına ve jel ve retina arasındaki bağlantının gevşemesine neden olabilir. Vitreus jeli, retinadan ayrılarak arka vitreus dekolmanına yol açabilir.

Miyop: Bireylerde, gözün yapısı nedeniyle vitreus jel ile ilişkili uçuşmalar daha sık ve daha erken ortaya çıkabilir.

Traksiyonel etkiler: Vitreus jelinin retinadan ayrılması sırasında, jel üzerinde oluşan çekme kuvvetleri retina yüzeyini etkileyebilir. Bu çekme kuvvetleri, retina üzerindeki dokuların gerilmesine ve bazen retina yüzeyinde küçük yırtıkların oluşmasına neden olabilir. Bu yırtıklar, vitreus jelinin daha da ayrılmasına ve retina ile olan bağlantının tamamen kopmasına yol açabilir.

Arka vitreus dekolmanının belirtileri nelerdir?

• Sinek uçuşması: Vitreus jelinin retinadan ayrılmasıyla birlikte sinek uçuşması belirtileri ortaya çıkabilir. Kişi, gözün önünde hareket eden noktalar, çizgiler veya gölgeler görebilir.
• Görme bulanıklığı: Arka vitreus dekolmanı genellikle görme keskinliğini etkilemez, ancak bazı durumlarda geçici bir görme bulanıklığı ortaya çıkabilir.
• Kurum yağması: Bu dönemde göz içi kanama olursa kurum yağması gibi binlerce nokta görülebilir.
• Parlak ışıkların veya yüksek kontrastlı ortamların rahatsız etmesi: Arka vitreus dekolmanı olan bireyler, parlak ışıkların veya yüksek kontrastlı ortamların gözlerini daha fazla rahatsız ettiğini hissedebilir.

Arka vitreus dekolmanı genellikle zararsızdır ve tedavi gerektirmez. Ancak, bazı durumlarda vitreus jelinin retinayı çekerek retina yırtığına veya retina dekolmanına yol açabilir. Bu nedenle ani ortaya çıkan siyah noktalar, kurum yağması ve ışık çakması gibi belirtileriniz veya endişeleriniz varsa, kısa sürede göz doktoruna başvurmanız ve göz doktorunuzun damla ile göz bebeğini büyüterek retina değerlendirmesi önemlidir. Bu tür şikayetleriniz varsa en kısa sürede kliniğimize başvurarak Prof. Dr. Yonca Aydın Akova’ya muayene olabilirsiniz.

2. Retina Yırtığı veya Ayrılması

Arka vitreus dekolmanı durumunda vitreus jeli, retina yüzeyinden ayrılırken retina yırtığına neden olabilir. Retina yırtığı, gözde ciddi bir durumdur ve acil tedavi gerektirir. Retina yırtığı belirtileri şunlar olabilir:

• Yeni veya ani şekilde ortaya çıkan sinek uçuşması: Daha önce olmayan veya ani bir şekilde ortaya çıkan gözde sinek uçuşması veya görme alanında hareket eden noktalar ve çizgiler fark edebilirsiniz.
• Görme alanında ani bir karanlık nokta veya perdelenme: Retina yırtığı olan kişiler, görme alanında ani bir karanlık nokta veya perdelenme hissedebilirler. Bu durum, retina yırtığının neden olduğu vitreus sıvısının retina altına sızmasıyla ilgilidir.
• Flaşlar veya ışık çakmaları: Retina yırtığı olan kişiler, görme alanında ani flaşlar veya ışık çakmaları hissedebilirler. Bu, retina yırtığının uyarılmasıyla ilgili bir belirtidir.

Eğer bu belirtilerden herhangi birini yaşıyorsanız, derhal bir göz doktoruna başvurmanız önemlidir.

Retina yırtığı neden olur?

Arka vitreus dekolmanı durumunda, vitreus jelinin retinadan ayrılması retina yırtığına neden olabilir.

Retina yırtığı tedavisi nasıl yapılır?

Retina yırtığı, ciddi bir göz durumudur ve acil tedavi gerektirir. Retina yırtığı tedavisi, çoğunlukla lazer tedavisi veya cerrahi müdahale gerektirir.

Lazer fotokoagülasyon: Retina yırtığı tedavisinde yaygın olarak kullanılan bir yöntemdir. Lazer, retina yırtığının çevresindeki dokunun ısıtılması ve yakılması yoluyla yırtığın kapatılmasını sağlar ve retinanın ayrılması önlenir. Retina yırtıkları erken dönemde yakalanır ve lazer işlemiyle tedavi edilebilirse, riskli ve zor retina ameliyatlarının önüne geçilmiş olur.

Vitrektomi: Retina yırtığı ciddi ise veya retina ayrılması oluşmuşsa vitrektomi adı verilen bir cerrahi işlem gerekebilir. Vitrektomi ise vitreus jelinin tamamen temizlenmesini, sıvı, hava veya gaz değişimi yapılmasını ve retina yırtığının onarılmasını içeren cerrahi bir işlemdir.

Retina yırtığı komplikasyonları nelerdir?

Retina yırtığı tedavi edilmezse veya geç kalınırsa, ciddi komplikasyonlar ortaya çıkabilir. Bu komplikasyonlar şunları içerebilir:

• Retina dekolmanı: Yırtığın büyümesi veya yayılması durumunda, retina dekolmanı meydana gelebilir. Bu durumda, retina tamamen ayrılır ve ciddi bir görme kaybına neden olabilir.
• Makula dekolmanı: Makula, görüntüyü odaklamaktan sorumlu olan retina bölgesidir. Retina yırtığı ilerledikçe, makulada ayrılabilir ve bu durum kalıcı görme kaybına neden olabilir.
• Göz içi kanaması: Retina yırtığı sırasında veya sonrasında, göz içinde kanama meydana gelebilir. Bu kanama, görme bulanıklığına ve görme kaybına, retina yırtığının görülememesine ve diğer ciddi sorunlara yol açabilir.

Gözde ışık, şimşek çakması olursa ne yapmalı?

Gözde ışık çakması olursa en kısa zamanda göz ve göz dibi muayenesi için göz doktoruna başvurmak gerekir.

Göz doktorunuz, göz yapınız uygunsa damla ile göz bebeğini büyüterek detaylı göz dibi muayenesini yapar. Eğer retinada yırtık veya delik varsa acilen lazer tedavisi uygulanır. Eğer retinada yırtık yoksa ama ışık çakması devam ediyorsa, kısa aralıklarla bu muayene tekrarlanmalıdır.

Işık çakması şikayeti artarsa beklemeden göz doktorunuza başvurmanız gerekir. Fark edilemeyen bir retina yırtığı hızla retina dekolmanı denilen retina ayrılmasına ve bu durum tedavi edilmezse görme kaybıyla sonuçlanabilir.

Retina yırtığı durumunda, erken teşhis ve tedavi önemlidir. Eğer gözünüzde ani ortaya çıkan siyah noktalar, kurum yağması ve ışık çakması gibi şikayetlerden herhangi birini yaşıyorsanız, vakit kaybetmeden göz doktoruna başvurup göz arkası (göz dibi) muayenesi olmanız önemlidir. Bu tür şikayetleriniz varsa kısa sürede kliniğimize başvurarak Prof. Dr. Yonca Aydın Akova’ya muayene olabilirsiniz.