Katarakt göz merceğinin saydamlığını kaybetmesi sonucunda bulanıklaşmasıdır. Katarakt görme azalmasına yol açan en sık göz problemidir. 70 yaşından itibaren iki kişiden birinde katarakta bağlı görme azlığı saptanır.
Kataraktın damlayla veya ilaçla tedavisi yoktur, tek tedavisi ameliyattır. Katarakt ameliyatında göz içinde saydamlığını kaybeden merceğin alınması ve yerine yenisinin konması söz konusudur.
Günümüzde katarakt ameliyatında kişinin ameliyat öncesi mevcut olan uzağı, yakını görememe ve astigmat gibi kusurları da düzeltilerek yaşam kalitesi belirgin biçimde arttırılmaktadır.
Katarakt ameliyatının geciktirilmeden yapılması, hastaların yaşam kalitelerinde herhangi bir kayıpla karşılaşmamaları açısından çok önemlidir. Günümüzde cerrahi teknikler ve teknolojik gelişmeler nedeniyle katarakt ameliyatında çok iyi sonuçlar alınmaktadır. Bu nedenle eskiden olduğu gibi hastalar katarakta bağlı belirgin görme kaybını beklememelidirler. Hastanın görme keskinliğindeki azalmanın günlük hayatta veya mesleki alanda sorunlara yol açması ameliyat vaktinin geldiğini gösterir.
Katarakt nedeniyle görme %70 düzeyinin altına düştüğünde kişi genellikle görme kalitesinden rahatsız olur. Katarakt ilerledikçe görme düzeyi azalır. Görme %60 düzeylerine geldiğinde hastalar özellikle gece araba kullanma, okuma, televizyon seyretme, bilgisayar kullanmada zorlanırlar. Katarakt ameliyatı için uzun beklemenin en önemli sakıncaları uzun süre gereksiz yere kötü görme ve buna bağlı yaşam kalitesinin azalmasıdır.
Katarakt ameliyatının ne zaman yapılacağına göz cerrahı ve hasta ortak karar vermelidir. Katarakt cerrahisi konusunda en deneyimli uzmanlardan birisi olan Prof Dr Yonca Aydın Akova hastanın görme düzeyi %70’in altına indiğinde ameliyat önermektedir.
Katarakt ameliyatı yapılan kişinin görmesinin artması çevreye ilgisini ve yaşam kalitesini belirgin biçimde artırmakta, yaşam süresini uzatmaktadır. Yapılan bilimsel çalışmalarda kataraktlı hastalarda ameliyat sonrası depresyon ve uykusuzluk sıklığının, düşme ve kaza riskinin azaldığı gösterilmiştir. Bu durum özellikle yaşlı hastalarda yaşam kalitesinin artması açısından çok daha önemlidir.
Katarakt ameliyatı geciktiğinde hem ameliyata bağlı komplikasyonların gelişme riski artmakta, hem de iyileşme süresi uzamaktadır. Katarakt zamanında ameliyat edilmezse aşırı kalınlaşır ve sertleşir. Katarakt aşırı olgunlaşırsa (hipermatür katarakt) buna bağlı olarak göz tansiyonu yükselir.
Böyle kataraktlarda ameliyat daha uzun ve zor hale gelir, standart hastalarda kullanılmayan tekniklerin ve girişimlerin yapılması gerekebilir. Bu nedenle gecikmiş kataraktların deneyimli doktorlar tarafından yapılması komplikasyon gelişme riskini azaltır. Ayrıca, ileri kataraktlarda ameliyat sonrası takip ve iyileşme süresi daha uzun olmaktadır.
Çok gecikmiş ileri evre katarakt ameliyatın başarısını olumsuz etkiler. Kataraktın çok sertleşmesi ve görmeyi tamamen kapatacak kadar ileri evreye gelmesi ameliyatı teknik olarak zorlaştırır ve katarakt ameliyatı sırasında problem çıkma olasılığını arttırır.
Katarakt ameliyatı net görmenizi yeniden kazanmak için yapılan cerrahi bir işlemdir. Deneyimli cerrahlar tarafından yapılan katarakt ameliyatının başarı olasılığı çok yüksektir. Bu başarının sağlanması için katarakt ameliyatının son derece iyi hazırlanmış ameliyathanelerde, ileri teknolojik aletler kullanılarak ve deneyimli ellerde yapılması gerekir.
Yaşlılarda katarakt ameliyatı öncesinde, ameliyat sırasında ve sonrasında daha da dikkatli olmak gerekir. Bunun nedeni yaşlılarda gözde yaşa bağlı katarakt dışında farklı problemlerin de daha sık görülmesidir. Sarı nokta hastalığı, glokom (göz tansiyonu),yaşa bağlı mercek yapısının ve bağlarının bozulması ve kornea saydam tabakasındaki hücrelerin yaşa bağlı azalması nedeniyle ameliyat öncesi, sırasında ve sonrasında bu durumlara yönelik ilave tedavi gerekebilir.
Sayılan durumlar ameliyat sırasında ve sonrasında çeşitli sorun ve komplikasyonlara yol açabilirler. Bu konuda hasta ve hasta yakınlarının bilgilendirilmesi önemlidir. Kişinin kullandığı ilaçlar, özellikle kan sulandırıcılar, hipertansiyon, koroner kalp hastalığı, diyabet, alzheimer gibi hastalıkların varlığı ameliyat planlaması sırasında göz önüne alınmalıdır.
Yaşlı hastalarda ameliyat sırasında daha dikkatli ve özenli cerrahi gerekir. Yaşlı hastalarda çok dikkatli bir cerrahi sonrası bile dokulardaki iyileşme çok daha yavaş olur, daha uzun süreli takip ve tedavi gerektirirler.
Katarakt ameliyatı uygun koşullar sağlanarak herkese yapılabilir. Ancak katarakt ameliyatı gecikirse hem ameliyata bağlı komplikasyonların gelişme riski artmaktadır, hem de iyileşme süresi uzamaktadır.
Katarakt tedavi edilmediği takdirde ilerleyerek görmeyi tamamen kapatır. İlerlemiş vakalarda katarakt ameliyatı zorlaşır ve ameliyatın komplikasyon riski artar.
Kataraktın zamanında tedavi edilmemesi görmenin azalmasının yanı sıra başka sorunlara da neden olabilir. Glokom (göz tansiyonu) dediğimiz hastalığın ortaya çıkmasına ve gözün ağrılı bir hale gelmesine neden olabilir. Gözün çok uzun süre katarakt nedeni ile kapalı kalması göz kaymasına neden olur. Bu durum katarakt ameliyat ile tedavi edilse bile görmenin düşük kalmasına neden olabilir.
Katarakt görme bulanıklığı, puslanma, ışıklardan rahatsız olma, kamaşma, çift görme gibi şikayetlere neden olur. Bunlara benzer şikayetleriniz varsa çok gecikmeden katarakt açısından değerlendirilmek üzere göz doktoruna başvurmanız uygun olur.
Detaylı bilgi, danışma veya randevu için hemen bizi arayabilirsiniz.
İletişim Bilgileri
PROF. DR. YONCA AYDIN AKOVAGöz Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı
