Çocuklarda Dijital Ekran Yorgunluğu

Çocuklarda Dijital Ekran Yorgunluğu Nedir?

Günümüzde bilgisayar, akıllı telefon ve tablet gibi dijital cihazların hayatımızdaki yeri her geçen gün daha da artmaktadır. Kullanımı ve yaygınlığı hızla artan dijital ekranları erişkinlerin yanı sıra çocuklar da çok yaygın olarak kullanmaktadır. Sürekli ekrana bakmak çocuklarda bir takım göz problemlerine neden olmaktadır. Bu sorunlar arasında dijital ekran yorgunluğu, dikkat dağınıklığı, bulanık görme, miyopi gelişimi ve hızlanması, kuru göz ve göz alerjisi gibi çeşitli göz rahatsızlıkları sayılabilir. Bu rahatsızlıklar da çocukların hem görmelerini hem de sosyal ve zihinsel gelişimlerini olumsuz etkiler.

Dijital ekranlar, bilgisayar ekranları ve oyunlar göz yorgunluğunun önemli nedenleri arasında yer almaktadır. Günümüzde çocuklar bu cihazlarda gözlerini bile kırpmadan saatlerce vakit geçirmekte ve buna bağlı gözlerinin yorulduğunun farkında bile olmamaktadırlar. Çocukların uzun süre dijital ekranlara bakarak vakit geçirmeleri, zararlı mavi ekran ışığına maruz kalmalarının yanı sıra, gözlerde miyopi ve astigmatizma gibi kırma kusurlarının artışına da neden olmaktadır. Ayrıca gözlerde yorgunluk, az göz kırpma veya aşırı göz kırpma, gözü ovalama, gözde batma, yanma, kızarıklık, kuruluk hissi, odaklanma zorluğu, ışığa karşı duyarlılık ve baş ağrısı gibi şikayetler de ortaya çıkabilir. Sıklıkla gelişen göz kuruluğu ve göz allerjisi daha sık göz ovalamaya, bu da astigmatizmanın ortaya çıkışına neden olur veya ilerlemesini tetikleyebilir. Genetik yatkınlığı olan çocuklarda uzun süre ekran başında vakit harcamak miyopinin ortaya çıkışını tetikleyebilir veya daha hızlı ilerlemesine neden olabilir. Bunların yanısıra çocuklarda uzun süreli dijital ekran kullanımına bağlı gizli kaymalar görülebilir.

Çocuklarda Dijital Ekran Yorgunluğu Neden Olur?

Dijital ekranların gözü yormasının en büyük nedeni uzun süre ekrana odaklanmaktır. Bazı basit önlemlerle çocuklarda meydana gelebilecek göz sorunlarının önüne geçebilmek mümkündür. Bu önlemlerin başında sık sık ara verip ekran başından ayrılmak gelmektedir. Dijital ekran kullanırken göz yüzeyini korumak amacıyla sık göz kırpmak oldukça önemlidir. Bu nedenle çocuklara sık göz kırpmalarını hatırlatmak yararlıdır. Çocuklar her 20 dakikada bir uzağa bakarak gözlerini en az 20 saniye dinlendirmeli, daha sonra bilgisayar kullanımına devam etmelidir. Bu kurala uymak miyopi gelişme riskini de azaltır.

Gözde aşırı yorgunluğu azaltmak için okul öncesi çocukların dijital ekran karşısında geçirdikleri süre, 3-4 yaş aralığında günde en fazla 45 dakikayla sınırlanmalı ve bu sürenin 15 dakikalık aralıklarla olmasına dikkat edilmelidir. Dört yaşın üstündeki çocuklarda bu süre 2 saati geçmemelidir. Ekranlarla çocukların arasında en az 30-35 cm olmalı ve ekranın göze göre konumu biraz daha aşağıda olmalıdır.

Dijital cihazlarda ekran filtrelerinin kullanımı göz kırpma sayısındaki azalmayı ve yansımayı önler. Gözlük kullanan çocuklarda ise gözlük camlarının mavi filtreli camlarla değiştirilmesi veya antirefle kapmalı camların kullanılması mavi ışıktan korur, ayrıca yansıma ve kamaşmayı önler. Göz kuruluğu ve alerji oluşmuşsa yapay göz yaşı damlalarının kullanımı gözleri rahatlatır. 

Bilgisayar, akıllı telefon ve tablet kullanmak çocukların yaşamının ve eğitiminin önemli bir parçasını oluşturduğu için kullanımından kaçınmak çok mümkün değildir. Bu nedenle doğru kullanım ve düzenli göz muayenelerine özen gösterilmelidir. Ayrıca çocuğunuzda baş ağrısı, gözde kızarıklık, göz kırpmada artış, bulanık görme gibi şikayetler ortaya çıkarsa vakit kaybetmeden bir göz hekimine başvurmanız gerekir.